Gümüşhane Ceviz Vadisi olma yolunda ilerliyor

Gümüşhane İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından 2015 yılında hayata geçirilen “Ceviz Eylem Planı” meyvelerini vermeye başladı. Gümüşhane iklimiyle uyum sağlayan Fernor-Fernette ceviz cinsi sayesinde Gümüşhane ceviz vadisine dönüşecek.

HABER: Mustafa Meral
“Gümüşhane’de “Ceviz Eylem Planı””
Gümüşhane İl Tarım ve Orman Müdürlüğü  tarafından 2015 yılında  hayata geçirilen “Ceviz Eylem Planı” meyvelerini vermeye başladı.
İl Tarım ve Orman Müdürü Edip Birşen, İlçe Müdürü Evren Özdemir ile  konun uzmanı ziraat mühendisleri  proje kapsamında 2015 ve sonraki yıllarda dikilen cevizlerin gelişimini yerinde tespit etti. Yapılan tespitlerde dikilen fernor ve fernette çeşitlerinin gelişimlerinin gayet iyi olduğu, bölgeye uyumlu olduğu sonucu çıktı.
Gümüşhane İl Tarım ve Orman Müdürü Edip Birşen, 2015 yılında hayata geçirdikleri “Ceviz Eylem Planı”nın pestil-köme sektörünün ceviz ihtiyacının karşılanması için İl Tarım ve Orman Müdürlüğü tarafından yapılan bilimsel araştırmaların ardından uygun tür olarak belirlenen fernor-fernette cevizlerinin meyve vermeye başlamasının üreticileri sevindirdiğini söyledi.
 Birşen, “Gümüşhane’de ceviz yetiştiriciliği çok eski tarihlere dayanmaktadır. İlimiz coğrafyasına baktığımız zaman 400 metre rakımdan başlayarak 1600-1700 rakıma kadar bölgelerimizde ceviz yetiştirilmektedir. Geniş bir yayılım alanı göstermektedir. İlimizde 150 hatta 200 yaşlarında atalarımızın diktiği ceviz ağaçları mevcuttur. Yaklaşık olarak 1500 ton yıllık üretimimiz söz konusudur “ dedi.
 
Projenin gelişimi hakkında bilgi veren Edip Birşen,”Bu kapsamda Gümüşhane için en uygun olan çeşitleri belirlemek için üniversite ve araştırma enstitüleriyle kurum uzmanları, yapılan çalışmanın ardından ilkbahar geç donlarından etkilenmeyen, geç çiçek açan fernor çeşidini ve tozlayıcısı fernette çeşitlerini Gümüşhane için belirlenerek, konu uzmanı ziraat mühendisleri öncülüğünde uygun alanlara ilk etapta 2015 yılında 10 bin, sonraki yıllarda 50 bin olmak üzere toplam 60 bin fernor fernette ceviz fidanını toprakla buluşturduk. Yaklaşık olarak 3 bin dönüm ceviz bahçesi kurduk. Amacımız burda bu 30 tane pestil köme işletmemizin ceviz ihtiyacını karşılamaktı. Görmüş olduğunuz bu bahçe 2015 yılında dikildi. Emekli bir öğretmenimiz kendilerine teşekkür ediyorum. Çok emek verdi. Burada modern bir tarım yapıldı” diye anlattı.
“Hedefimiz Gümüşhane’yi ceviz vadisi yapmak”
Ceviz Eylem Planında 100 bin ceviz hedeflediklerinin altını çizen Birşen, “ 25 bin ceviz fidanı daha bu sene içerisinde alıp hazırlıklarımızı tamamladık. Kasım sonu Aralık ayı başında fidanlarımızı alıp inşallah ilimize getirip burada kışın dikim yapmıyoruz. Karasal iklim bölgelerinde daha çok ilkbahar dikimi yapıyoruz. Ilıman iklim bölgelerinde daha çok sonbahar dikimi yapılıyor. Ama bizim bölgemizde kış şartları çok ağır olduğundan dolayı biz bu fidanları hendekleme yapıyoruz burada bir bölgede. Bahar ayında, fidan dikim zamanında, daha önceden belirlemiş olduğumuz Ziraat Mühendislerimizin uygunluk raporu verdiği çiftçilere ve alanlara fidanlarımızı toprakla buluşturuyoruz. İnşallah bu seneki 25 bin fidanla beraber 85 bine ulaşmış olacağız. 2019 yılı içerisinde de 15 bin daha alarak 100 bine tamamlayacağız. Yani biz 5 yıllık eylemimizi 4 yılda tamamlamış bulunmaktayız. Tabi bu şekilde oluşturduğumuz şuandaki 3 bin dönüm ceviz bahçesi ve önümüzdeki yılla birlikte yaklaşık 100 bin fidanı toprakla buluşturduğumuz zaman yaklaşık 1500 ton daha ceviz elde etmiş olacağız” şeklinde devam etti.
“Yerli cevizler dondu, fernor-fernette meyve verdi”
Gümüşhane’de son yıllarda don olayının yerli ceviz türlerini etkilediğini kaydeden Birşen, “Geçtiğimiz Nisan ayında Gümüşhane’de oluşan zirai don olayında yerli tür cevizlerin donmasına rağmen dikilen fernor fernette ceviz çeşitlerinin meyve vermesi projenin ve çeşitlerin ne kadar doğru olduğunu bir kez daha gösterdi” Bu da bizi son derecede mutlu etmektedir Hedefimiz 100 bindi ama 2023 hedefimizi yeniden revize ederek 200 bine çıkarmayı düşünüyoruz “dedi.
Gümüşhane Torul İlçesi Cebeli köyünde çiftçilik yapan emekli öğretmen İsmail Karaçengel, ceviz yetiştiriciliği yapmak için müracaat ettiğini ve müracatının kabul edildiğini söyledi. Karaçengel,çevredeki yerli ceviz cinslerinin ilkbahar soğuklarından etkilendikleri halde kendi bahçeme diktiğim fernor ve fernetti   ceviz cinslerinin soğuktan etkilenmediğini ifade etti.
Çiftçilerden Gürbüz Öztürk “Gümüşhane merkez Alemdar köyünde çiftçilikle uğraşmaktayım. 2016 yılında ceviz yetiştiriciliği geliştirilmesi projesi kapsamında İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden aldığım fernor ve fernette ceviz fidanlarının dikimini bakımı ile uğraşıyorum. Gelişimi güzel olsun sonra meyveye yatsın diye ilk iki sene meyvelerini kopardık. Aldığımı fidanların hepsi tuttu sonuç çok güzel memnunum. Kendimize bakmıyoruz onlara bakıyoruz” dedi.
6 dönümlük arazisine İl Tarım ve Orman Müdürlüğünden aldığı fernor ve fernette ceviz fidanlarını diktiğini belirteren Kemal Özdenir de “Verimi beş yıldan sonra alacağız memnunuz, emeği geçen herkese teşekkür ediyoruz” ifadelerinde bulundu.
Gümüşhane Merkez Çamlı köyünde çiftçilik yapan Erdal Saraç da,” aldığımı ceviz fidanlarını 5 dönüm arazime diktim. Fidanlarımın hepsi tutu, iklim ve toprakla uyum sağladılar “dedi.