Işınlanmış gıdalara etiket zorunluluğu

Hazır ambalajlı ışınlanmış gıdaların etiketlerinde, "Işınlanmıştır" veya "Işınlama işlemi yapılmıştır" ifadesi ve yeşil renkli uluslararası gıda ışınlama sembolü olan "Radura"nın kullanılması zorunlu olacak. Tarım ve Orman Bakanlığının Gıda Işınlama Yönetmeliği, Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Avrupa Birliği mevzuatına uyumlu olarak hazırlanan yönetmelikle, ışınlama tesislerinde gıda ve gıda bileşenlerinin iyonlaştırıcı radyasyonla ışınlanması, ışınlanan gıda ve gıda bileşenlerinin piyasaya arzıyla resmi kontrollerine dair usul ve esaslar belirlendi.

Düzenlemeye göre, gıdalar yalnızca mevzuatta belirtilen iyonlaştırıcı radyasyon kaynaklarına tabi tutulabilecek.

- Teknolojik olarak ihtiyaç duyulması halinde ışınlama yapılacak

Gıda ışınlama işletmesi kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler, Nükleer Düzenleme Kurumundan ışınlama tesisi işletmek için işletme lisans belgesi ve Bakanlıktan işleme kayıt belgesi alacak.

Işınlama işlemi, gıda kaynaklı hastalıkların önlenmesi, bozulmaya neden olan mikroorganizmaların yok edilmesi, çürümenin önlenmesi veya geciktirilmesi, gıdaların bozulmasının önlenmesiyle ürünün raf ömrünün artırılması, filizlenme, çimlenme ve olgunlaşmayla oluşabilecek gıda kayıplarının azaltılması, bitki ya da bitkisel ürünlere zarar veren organizmaların etkisiz hale getirilmesi amaçları için belirlenmiş ışınlama dozunda, uygun teknolojik ve hijyenik koşullarda yapılacak.

Söz konusu işlem iyi üretim, tarım veya hijyen uygulamalarının yerini almayacak, sadece teknolojik olarak ihtiyaç duyulması halinde, tüketici menfaatleri için uygunsa, sağlık için bir tehlike oluşturmuyorsa ve önerilen koşullarda gerçekleştiriliyorsa uygulanacak.

- Işınlanmasına izin verilen gıdalar

Gıda ışınlaması soğanlar, kökler, yumrular, taze veya dondurulmuş meyve ve sebzeler, hububat, öğütülmüş hububat ürünleri, sert kabuklu meyveler, yağlı tohumlar, baklagiller, kurutulmuş meyveler, çiğ balık, kabuklu deniz hayvanları ve bunların ürünleri, kanatlı, kırmızı et ile bunların ürünleri, kurutulmuş sebzeler, baharatlar, kuru aromatik bitkiler, otlar, çeşniler ve bitkisel çaylarla hayvansal orijinli kurutulmuş gıdalara belirlenen dozlarda gerçekleştirilecek.

Sadece böceklenmeyi önlemek amacıyla ışınlanmış olan hububat, baklagiller, kurutulmuş meyveler gibi düşük nem içeriğine sahip gıdalarda yeniden ışınlama yapılabilecek.

Işınlama işletmelerinde ışınlanan her bir parti gıda için gıdanın adı, niteliği ve miktarı, son tüketim tarihi, ışınlanma tarihi gibi bilgiler kayıtlı tutulacak ve bu kayıtlar 5 yıl süreyle saklanacak.

- Etiketleme

Hazır ambalajlı ışınlanmış gıdalarda "Işınlanmıştır" veya "Işınlama işlemi yapılmıştır" ifadesinin ve yeşil renkli uluslararası gıda ışınlama sembolü "Radura"nın temel görüş alanında kolayca görülebilir şekilde etiket üzerinde bulunması zorunlu olacak.

Hazır ambalajlı hale getirilmeksizin satılan ışınlanmış gıdalarda da bu sembol ve ifadeler ürünün üzerinde veya eşlik eden ticari belgelerde bulundurulacak.

Bugüne kadar faaliyet gösteren gıda işletmecileri, yeni düzenlemeye 31 Aralık 2020'yekadar uyum sağlayacak.