Tarım arazisi varislerine finansman kolaylığı

Tarım arazilerinin miras ve satış yoluyla bölünmesinin önlenmesine yönelik düzenlemeler yapılırken varislerin finansmana ulaşımının kolaylaştırılması için de çalışma başlatılacak.

2021 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'ndan yapılan derlemeye göre, ülkenin tarım arazisi varlığı 2010 yılında 24,4 milyon hektar iken 2019 yılında 23,1 milyon hektar olarak belirlendi. Bunun 15,4 milyon hektarını ekilen, 3,4 milyon hektarını nadasa bırakılan, 790 bin hektarını sebze yetiştirilen ve 3,5 milyon hektarını meyve, zeytin ağaçları ve bağcılık için ayrılan alanlar oluşturdu.

Tarım arazilerinin korunması ve etkin kullanılmasına yönelik arazi kullanım planlarının yapılması ve erozyonla mücadelenin etkinleştirilmesi amaçlanıyor. Bu çerçevede, tarımsal arazi piyasasının düzenlenmesi, mülkiyetten kaynaklanan ihtilafların giderilmesi ve işletme ölçeklerinin artırılmasına yönelik kurumsal ve hukuki düzenleme çalışmaları devam ediyor.

Kentleşme ve sanayileşme gibi tarım dışı sektörlerden gelen talepler nedeniyle arazi ihtiyacı giderek artarken tarım, orman, çayır ve mera alanlarındaki koruma-kullanma dengesinin sağlanması için arazi kullanım planlarının hazırlanmasına yönelik çalışmalara hız verildi. Sektörden çıkışlar nedeniyle kullanılmayan tarım arazilerinin ve nadas alanlarının tarımsal üretime kazandırılması için teşvik edici uygulamalar başlatılacak.

Tarım arazilerinin etkin kullanımına katkı sağlamak amacıyla Hazinenin özel mülkiyetindeki taşınmazlar ile devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerin tarımsal üretim yapılmak üzere, öncelikle taşınmazın bulunduğu yerlerdeki topraksız veya yeterli toprağı olmayan çiftçilere kiraya verilmesine yönelik düzenleme de yapılmıştı. 

Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı'nda yer alan hedeflere göre, tarım arazilerinin korunması, etkin kullanımı ve yönetiminin sağlanması için ülke genelinde detaylı toprak etütleri yapılacak, bu arazilerin haritalanması ve sınıflandırılması sağlanacak. Bu kapsamda 2 milyon hektar tarım alanının detaylı toprak etütleri Ulusal Toprak Veri Tabanı'na işlenecek.

Toprak Bilgi Sistemi'ne dayalı tarımsal arazi kullanım planlarının hazırlanması tamamlanacak. 2,5 milyon hektar tarım alanının arazi kullanım planlaması yapılacak.

Tarım arazilerinin, tarım dışı amaçlı kullanım baskısını azaltacak düzenlemeler tamamlanacak ve denetimler artırılacak. Tespiti tamamlanan ovalar "büyük ova koruma alanı" ilan edilecek. Tespit edilen ova sınırları güncellenecek.

Atıl arazilerin tarımsal üretime kazandırılması başta olmak üzere, tarım arazisi piyasalarının geliştirilmesi için arazi bankacılığı sisteminin kurulmasına yönelik düzenlemeler yapılacak, sözleşmeli üretim desteklenerek özendirilecek. Arazi bankacılığı sistemine ilişkin kurumsal ve hukuki düzenlemeler yapılacak.

Tarım arazilerinin miras ve satış yoluyla bölünmesi önlenecek, mirasçılara arazi ediniminde finansal destek sağlanacak. Tarım arazilerinin satış ve intikallerine ilişkin işlemlerin ülke genelinde tapu müdürlükleri ile Tarım ve Orman Bakanlığı taşra teşkilatı iş birliğinde gerçekleştirilmesi için eğitim çalışmaları tamamlanacak. Arazilerin miras yoluyla bölünmesinin önlenmesi amacıyla varislerin finansmana ulaşımının kolaylaştırılması için çalışmalar yapılacak.

Arazi toplulaştırma çalışmalarına sulama yatırımlarıyla entegre şekilde devam edilecek, tescil işlemlerinin hızlandırılması için düzenlemeler yapılacak. 200 bin hektar alanda arazi toplulaştırma çalışmaları başlatılacak ve 1,2 milyon hektar alanda tescil işlemleri tamamlanacak.